Trening medyczny (funkcjonalny)

Ciężko zaprzeczyć, że aktywność fizyczna odgrywa istotną rolę w kontekście utrzymania optymalnej sprawności ciała i dobrego stanu zdrowia. Niemniej jednak pojęcie treningu jest często błędnie utożsamiane np. z odchudzaniem, pracą nad masą mięśniową czy modelowaniem sportowej sylwetki. Trening medyczny, który stanowi jedną z usług Pracowni Zdrowia w Krakowie, jest idealnym przykładem, że ćwiczenia są skuteczną formą rehabilitacji i mogą być formą uzupełnienia postępowania fizjoterapeutycznego.

Czym jest trening medyczny i na czym polega?

Pojęcie treningu medycznego odnosi się do zestawu odpowiednio dobranych ćwiczeń, które mają zaangażować wszystkie bądź większość grup mięśniowych. Charakterystyczną cechą treningów funkcjonalnych jest to, że bazują na aktywnościach znanych z powszednich czynności np. schylanie się, sięganie, wstawanie czy siadanie. Dzięki temu ćwiczący nie tylko wzmacnia mięśnie, ale też uczy się świadomego i prawidłowego funkcjonowania podczas codziennego życia.

Powyższy proces określa się mianem nauki wzorców ruchowych, które są zapamiętywane przez organizm, a to powoduje polepszenie umiejętności wykonywania złożonych aktywności. Mocne mięśnie i właściwie prowadzony ruch sprawiają, że każda czynność jest realizowana płynnie i efektywnie, co w konsekwencji przekłada się na utrzymanie właściwego poziomu wydolności organizmu. Oznacza to, że zadania znane z codziennego życia nie będą mieć negatywnego wpływu na układ ruchu np. powodować przeciążeń stawów lub mięśni.

Co niezwykle ważne, trening funkcjonalny nie ogranicza się wyłącznie do aktywnych ćwiczeń – fizjoterapeuci z krakowskiej Pracowni Zdrowia dbają też o kwestie związane z nauką przyjmowania prawidłowej postawy ciała np. w trakcie siedzenia przy komputerze podczas pracy przy biurku. Jest to jeden z elementów profilaktyki występowania wad postawy (m.in. pleców okrągłych), które mogą powodować zmiany przeciążeniowe lub dysbalans mięśniowy i tym samym skutkować zespołami bólowymi kręgosłupa.

Czy trening medyczny wykonuje się bez sprzętu?

Przede wszystkim ćwiczenia w treningu funkcjonalnym nie mają typowo siłowego charakteru, dlatego też, sztangi czy maszyny znane z siłowni nie będą potrzebne. To jednak nie oznacza, że podczas ich wykonywania nie wykorzystuje się dodatkowych akcesoriów. W celu zwiększenia efektywności ćwiczeń oraz polepszenia pamięci mięśniowej trenerzy i fizjoterapeuci używają rozmaitych przedmiotów. Co więcej, to także bardzo dobra forma urozmaicenia treningu i dodatkowy sposób na zwiększenie atrakcyjności wykonywanych ćwiczeń. Dzięki temu każda sesja treningowa może być zupełnie inna, a ćwiczący nie będzie narzekać na nudę! Sprzęt wykorzystywany w treningu funkcjonalnym to:

fitball,
hantle,
piłki lekarskie,
platforma BOSU,
berety rehabilitacyjne,
piłki sensomotoryczne,
drabinki koordynacyjne,
taśmy i gumy gimnastyczne,
odważniki kulowe (kettlebell),
system taśm podwieszanych TRX.

Niemniej jednak nie wszystkie ćwiczenia będą wymagać stosowania powyższych akcesoriów. Część aktywności bazuje wyłącznie ma masie własnego ciała. Dlatego też fizjoterapeuci z Pracowni Zdrowia w Krakowie niezwykle często przygotowują prace domowe dla swoich pacjentów – domowe treningi funkcjonalne umożliwiają znacznie szybsze zakończenie procesu rehabilitacji i dodatkowe korzyści dla zdrowia i utrzymania efektów pracy uzyskanej dzięki zabiegom terapii manualnej czy osteopatycznej.

Trening medyczny – efekty

Poprawa ogólnej motoryki ciała
Wzmocnienie osłabionych mięśni.
Polepszenie koorydnacji ruchowej.
Wzrost ogólnej wydolności organizmu.
Nauka prawidłowych wzorców ruchowych.
Zmniejszenie ryzyka przeciążeń mięśniowo-stawowych.
Eliminacja dolegliwości bólowych np. w obrębie kręgosłupa.
Nauka świadomego oddychania torem brzusznym i piersiowym.
Nauka przyjmowania prawidłowej postawy ciała i profilaktyka wad sylwetki.
Zwiększenie świadomości własnego ciała m.in. polepszenie czucia głębokiego i zachowania równowagi.

Wskazania do treningu medycznego (funkcjonalnego)

Praktycznie każda osoba może czerpać korzyści z wykonywania treningu funkcjonalnego. Niemniej jednak tego typu ćwiczenia stanowią idealną formę aktywnej rehabilitacji dla osób, które borykają się z problemami wad postawy, zespołów bólowych kręgosłupa czy dolegliwości uwarunkowanych przesadnym osłabieniem mięśni. Dlatego też częstymi bywalcami treningów medycznych są osoby spędzające dużą ilość czasu za biurkiem (np. informatycy, pracownicy biurowi, kasjerzy, prawnicy, księgowi) lub po prostu w pozycji siedzącej (np. zawodowi kierowcy, przedstawiciele handlowi czy operatorzy rozmaitych maszyn). Co więcej, trening funkcjonalny jest świetną formą aktywności jednakowo dla dzieci, nastolatków i osób starszych. Dzięki łatwemu dostosowaniu intensywności i poziomu trudności ćwiczeń programy treningowe wydają się mieć uniwersalne zastosowanie.

Warto też wspomnieć, że trening funkcjonalny może być rekomendowany osobom uprawiającym sport – zarówno amatorom, jak i profesjonalnym zawodnikom. Oddziaływanie treningu funkcjonalnego na motorykę ciała i wzorce ruchowe przyczynia się do polepszenia płynności wykonywanego ruchu. W rezultacie ćwiczący może poprawić własną technikę treningową, co w konsekwencji może doprowadzić np. do zwiększenia jego efektywności i skutkować uzyskaniem lepszych wyników.

Ponadto należy dodać, że ćwiczenia wchodzące w zakres treningu medycznego to świetna opcja dla osób po przebytych kontuzjach lub interwencjach chirurgicznych prowadzących do dłuższego unieruchomienia. Niejednokrotnie pacjenci po dłuższej hospitalizacji i ograniczonej ruchomości mają problemy z powrotem do pełnej sprawności ruchowej. Trening funkcjonalny może posłużyć za formę uzupełnienia procesu rehabilitacji np. nauki chodu.

Jakie są przeciwwskazania do treningu funkcjonalnego

Jeżeli chodzi o przeciwwskazania, to trudno mówić o konkretach. Doświadczony fizjoterapeuta będzie w stanie ocenić stan zdrowia pacjenta i jego możliwości do wykonywania ćwiczeń, które wykorzystuje się w treningu medycznym. Z całą pewnością aktywność fizyczna nie jest rekomendowana dla pacjentów z zaawansowanymi postaciami osteoporozy, niewydolnością krążenia i chorobami serca, aczkolwiek nawet i w takich przypadkach fizjoterapeuci Pracowni Zdrowia w Krakowie będą w stanie dostosować odpowiednią intensywność i zaawansowanie ćwiczeń. Przed ćwiczeniami niezbędne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu z chorym, analiza jego dotychczasowego leczenia oraz ocena stanu zdrowia.

Trening funkcjonalny – Pracownia Zdrowia w Krakowie

Osoby z Krakowa i okolic zachęcamy do skorzystania z treningu funkcjonalnego w Pracowni Zdrowia. Oferujemy profesjonalny trening medyczny pod nadzorem doświadczonych fizjoterapeutów. Ponadto zapewniamy indywidualne plany treningowe, które pozwolą na samodzielną pracę nad własnymi możliwościami ruchowymi. Zapraszamy do zapisów na konsultacje i sprawdzenie innych usług z naszej bogatej oferty zabiegów rehabilitacyjnych, a w razie jakichkolwiek pytań – do kontaktu.

Bibliografia:

Krzepkowska E., Rączkowski J.W. „Wpływ treningu funkcjonalnego na sprawność ręki reumatoidalnej u pacjentów leczonych w warunkach uzdrowiskowych.” Acta Balenologica 2.144 (2016): 118-123.
Liu C.J., et al. „Systematic review of functional training on muscle strength, physical functioning, and activities of daily living in older adults.” European review of aging and physical activity 11 (2014): 95-106.
Sartor C.D., et al. „Effects of strengthening, stretching and functional training on foot function in patients with diabetic neuropathy: results of a randomized controlled trial.” BMC musculoskeletal disorders 15.1 (2014): 1-13.